Categories
Polska stoi u progu znaczących zmian w sektorze odnawialnych źródeł energii (OZE). Z jednej strony rząd planuje rewolucję w przepisach dotyczących przyłączania instalacji do sieci energetycznej, aby usunąć dotychczasowe bariery. Z drugiej strony globalni giganci, tacy jak Mars, ogłaszają strategiczne partnerstwa w celu budowy setek nowych farm fotowoltaicznych. Te dwa nurty – legislacyjny i biznesowy – zbiegają się w czasie, zapowiadając przyspieszenie zielonej transformacji w kraju.
Rząd chce usprawnić proces przyłączania do sieci
9 października 2025 roku opublikowano projekt nowelizacji Prawa energetycznego (nr UC84), który ma na celu usprawnienie procesu podłączania nowych instalacji do sieci energetycznej oraz optymalizację wykorzystania istniejącej infrastruktury. To kluczowa zmiana, zwłaszcza dla sektora OZE. W samym 2024 roku operatorzy sieci wydali prawie 8000 odmów wydania warunków przyłączenia, najczęściej z powodu braku możliwości technicznych lub ze względów ekonomicznych. Problem ten, określany jako „wąskie gardło” procesów inwestycyjnych, skutecznie hamował rozwój zielonej energii. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to pierwszy kwartał 2026 roku.
Kluczowe założenia nowelizacji prawa
Projektowane przepisy wprowadzają szereg rozwiązań mających na celu odblokowanie potencjału przyłączeniowego sieci. Wprowadzona zostanie instytucja tzw. „kamieni milowych” – inwestorzy będą mieli określony czas na uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę pod rygorem wygaśnięcia umowy o przyłączenie. Ma to zmobilizować deweloperów do szybszej realizacji projektów. Okres ważności warunków przyłączenia zostanie skrócony z dwóch lat do jednego roku.
Dodatkowo, operatorzy sieci zyskają możliwość ponownej weryfikacji warunków technicznych i ekonomicznych na etapie zawierania umowy, co może budzić pewne obawy wśród inwestorów. Proces ma być jednak bardziej przejrzysty – operatorzy będą zobowiązani do prowadzenia publicznie dostępnych platform informacyjnych o dostępnych mocach przyłączeniowych. Uproszczone zostaną także procedury, m.in. poprzez umożliwienie składania wniosków w pełni elektronicznie.
Nowością będą również „przetargi” na moce przyłączeniowe na obszarach wskazanych przez operatorów jako priorytetowe. Kryteriami w konkursach będą m.in. wysokość opłaty przyłączeniowej i termin realizacji inwestycji. Należy jednak liczyć się ze wzrostem opłat, w tym zaliczki za przyłączenie z 30 zł do 60 zł za każdy kW mocy.
Mars napędza zieloną energię w Polsce
Równolegle do zmian legislacyjnych, rynek OZE w Polsce otrzymuje potężny impuls od sektora prywatnego. Koncern Mars, we współpracy z GoldenPeaks Capital, ogłosił strategiczne partnerstwo, w ramach którego do 2027 roku powstanie w Polsce ponad 100 nowych projektów fotowoltaicznych. Inicjatywa ta jest częścią strategii Marsa „Renewable Acceleration”, mającej na celu dekarbonizację całego łańcucha wartości firmy, w tym trudno mierzalnych emisji z zakresu 3 (Scope 3).
Nowe instalacje dostarczą ponad 129 MWac czystej energii, generując rocznie około 222 GWh, co wystarczyłoby do zasilenia 100 000 gospodarstw domowych. Inwestycja nie tylko zaspokoi potrzeby operacyjne Marsa, ale również realnie wesprze Polskę w odchodzeniu od energetyki opartej na węglu i w realizacji celów klimatycznych Unii Europejskiej.
Współpraca kluczem do sukcesu na większą skalę
Umowa, uznawana za największe tego typu porozumienie z udziałem wielu nabywców w Europie Środkowo-Wschodniej, pokazuje siłę współpracy. Do inicjatywy dołączyła również firma Cargill, co pozwala na osiągnięcie jeszcze większej skali i wpływu. „Mars, jako globalna firma o śladzie węglowym małego kraju, przekształcił swoją globalną odpowiedzialność w szansę, napędzając proces dekarbonizacji w całym swoim łańcuchu wartości” – komentuje Adriano Agosti, założyciel i prezes GoldenPeaks Capital.
Kevin Rabinovitch, Globalny Wiceprezes ds. Zrównoważonego Rozwoju w Mars, dodaje: „Jestem zachwycony impetem, jaki nabiera nasz program Renewable Acceleration. Ten kolejny krok w Europie jasno pokazuje naszą wizję, aby odnawialne źródła energii stały się standardem wszędzie tam, gdzie Mars prowadzi działalność”.
